Hands-on met Wi-Fi 7 – Tweakers

De komst van Wi-Fi 7 hangt al een tijdje in de lucht. Ruim een ​​jaar geleden presenteerde Qualcomm de FastConnect 7800-chipset op het Mobile World Congress, en deze chipset vonden we al terug in mobiele telefoons zoals de Xiaomi 13 Pro en ASUS ROG Phone. De eerste Wi-Fi 7-clients zijn dus allemaal verkrijgbaar in Europa, maar je hebt daar nog weinig omdat er nog geen accesspoints, wifirouters of meshsetjes in de winkel liggen met Wi-Fi 7.

Voor wie ons uitgebreide artikel over Wi-Fi 7 nog niet heeft gelezen, beginnen we eerst met een korte uitleg: bij de ontwikkeling van Wi-Fi 7 wordt vooral aandacht besteed aan het vergroten van de doorvoersnelheid. De twee belangrijkste eigenschappen die hiervoor moeten zorgen, zijn de grotere bandbreedte van 320MHz, de stap omhoog in modulatie (4k-QAM) en mlo. Dit laatste staat voor multi-link werkingeen techniek waarbij alle frequentiebanden gelijktijdig gebundeld kunnen worden ingezet voor dataoverdracht.

Bij elkaar moeten dat zorgen voor een theoretische maximale doorvoersnelheid van 46Gbit/s, verdeeld uit zestien ruimtelijke stromen van 2,88Gbit/s per stuk. Dat is hoger dan bij Wi-Fi 6(E), dat maximaal acht streams van 1,2Gbit/s kan bundelen voor een totaal van 9,6Gbit/s. Er zijn echter geen apparaten met zoveel antennes, dus dit zijn uiterst theoretische voorbeelden. In de praktijk zullen clients zijn verdeeld over twee antennes en routers over het dubbele aantal. Omdat de snelheid per stream op papier verdubbelt, betekent dit dat Wi-Fi 7-apparatuur met dezelfde hoeveelheid antennes de potentie heeft om aanzienlijk sneller te zijn.

Maximale snelheden volgens specificatie. Bron: TP Link

Tot nu toe konden we bij gebrek aan Wi-Fi 7-accesspoints niet testen of de beloften waargemaakt worden, maar daar is geen verandering in gekomen.

Experimentele Wi-Fi 7-apparatuur

TP-Link bracht deze week een bezoek aan de redactie en het testlab van Tweakers, en nam While Wi-Fi 7-apparatuur mee, zodat we konden kijken hoe die in de praktijk presteert. De apparatuur betrof nu nog een prototype: we kijken naar een Amerikaanse Deco BE85 BE22000 Tri-Band-meshset die geschikt is gemaakt voor gebruik in Europa. Hiervan komt in de nabije toekomst een Europese variant die nog kan verschillen in de samenstelling van de hardware ten opzichte van de meshwifiset waar we vandaag naar kijken.

De TP-Link BE85 heeft Wi-Fi 7-ondersteuning waarmee je een stuk meer beschikbare bandbreedte krijgt dan de vorige generatie Wi-Fi 6(E)-apparatuur biedt. Dat is niet alleen draadloos: ook de netwerkpoorten zijn geschikt voor hoge snelheden. De BE85 omvat twee 10Gbit/s-aansluitingen, twee 2,5Gbit/s-aansluitingen en een sfp-aansluiting voor bijvoorbeeld glasvezel in combinatie met een sfp-module.

De Amerikaanse consument vindt in de verpakking drie meshnodes. Er wordt verwacht dat deze set in Europa per twee stuks verpakt zal worden met een combinatieprijs van 899 euro. Hiernaast komen er ook losse exemplaren te koop om zo’n basisset mee uit te breiden.

Testopstelling

Onze meshopstelling is nog in opbouw, dus eigenschappen die meshspecifiek zijn, kunnen we nog niet testen. Toch willen we de kans niet voorbij laten gaan om eens in de praktijk te kijken naar de prestaties van Wi-Fi 7 en dan vooral op het gebied van bandbreedte; per slot van rekening is dat zo’n beetje de crux waar Wi-Fi 7 om draait.

Om de grote bandbreedtes die Wi-Fi 7 met zich meebrengt, is een meshset als deze eigenlijk ideaal vanwege de radio-eigenschappen. De Wi-Fi 7-clients die nu beschikbaar zijn, kunnen allemaal ondersteuning bieden voor maximaal twee streams. De meshnodes waar we vandaag naar kijken, samenvoegen met vier wifistreams, wat de breedte verdubbelt.

De tests gingen niet zonder slag of stoot, wat natuurlijk niet helemaal onverwacht is voor een omgebouwd product met een vers ontwikkelde firmware. Zo vaak hadden we meerdere testpogingen nodig voordat de snelheid goed op gang kwam, duikelde in sommige tests de snelheid die onverklaarbaar omlaag en bleek de uplinkrichting in de praktijk iets sneller dan de downlinkrichting. We hebben daarom de meeste testen meerdere malen herhaald en we publiceren hieronder het best verkregen resultaat.

Maximale doorvoer

Om de maximale doorvoer van de backhaul te testen, hebben we de twee 10Gbit/s-netwerkadapters van onze verkeersgenerator elk verbonden met een node, deze andere halve meter van elkaar opgelost in onze kooi van Faraday om zo zonder externe ruis de backhaulverbinding tussen de twee meshapparaten voluit te kunnen belasten.

De maximale doorvoersnelheid van de backhaulverbinding, gemeten in megabit/s

Zoals te zien is, hebben we de backhaul in beide richtingen getest, waarbij de richting van de ‘hoofd’-node die aan de in overeenstemming hangt, de richting van de richting is. Met 8262Mbit/s-overdracht kom je al aardig in de richting van 10Gbit/s, een doorvoersnelheid die je misschien bij een enkele tweaker in de backbone van het bedrade netwerk aantreft, maar de rest is ongekend voor de gemiddelde thuisset-up. In de downlinkrichting komt de snelheid iets lager uit, al kan dit zijn onderliggende dit verkeer wordt geanalyseerd door bijvoorbeeld de firewall. De exacte oorzaak kon niet direct worden vastgesteld en het kan ook de status van het prototype van het apparaat liggen.

De maximale snelheid van Wi-Fi 7, is in theorie 2882Mbit/s per stream bij een kanaalbreedte van 320MHz, 4096QAM en de kortste bewakingsinterval. Als er vier streams bij elkaar zijn, kom je uit op 11528Mbit/s. Met de zekere demping, ruis en protocoloverhead haal je daar over het algemeen zo’n 70 procent van, wat neerkomt op 8067Mbit/s. Wij zagen zelfs een nog iets hogere doorvoorsnelheid. Dat komt mogelijk omdat we onder ideale omstandigheden hebben getest, maar we kunnen ook niet uitsluiten dat multi-link werking actief was. Dit hebben we bekeken met de spectrumanalyzer, waar inderdaad veel activiteit op 5GHz zichtbaar was en ook de 2,4GHz-band in gebruik bleek te zijn.

Een tweede aanwijzing dat multi-link werking actief was, was de aparte opbouw van de breedte in de backhaul. Als we een actieve doorvoertest met iPerf3 stopten, terwijl de router tegen de 8Gbit/s presteerde, en direct daarna weer begon, was de doorvoer een moment tussen de 200 en 300Mbit/s, steeg na een paar seconden naar een waarde rond de 3Gbit/ s en nog een moment later klom de bandbreedte omhoog om uiteindelijk rond de 8Gbit/s uit te komen. Het lijkt erop dat de router openvolgend de 2,4GHz-, 5GHz- en 6GHz-radioband inzet om de drukte op de backhaul te combineren.

De set weet nog niet de maximale te raken, maar dat is absoluut geen schande voor een prototype wat nog in ontwikkeling is en waar nog weinig gebruikservaringen over bekend zijn.

Maximale verplaatsing naar mobiele klant

Natuurlijk is zo’n snelle backhaulverbinding mooi, maar we waren ook benieuwd naar welke prestaties we zien bij verbinding met een Wi-Fi 7-client. Dit hebben we helaas niet kunnen testen met onze uitgebreide desktopclients, want die ondersteunen nog geen Wi-Fi 7.

We hebben in ons testlab een exemplaar van de eerder genoemde Xiaomi 13 Pro-smartphone met Wi-Fi 7, waar we een Android-versie van onze iPerf3-testsoftware hebben om zo de snelheid te kunnen meten. We zagen de behaalde resultaten tot bijna 2Gbit/s. Dat is een prima snelheid en hoger dan de circa 1.6GBit/s die we al gezien hebben bij Wi-Fi 6-clients met twee antennes, maar 2Gbit/s komt nog niet in de buurt van de theoretische limiet van 5764Mbit/s die twee Wi-Fi 7-streams kunnen leveren. Hier is nog ruimte voor verbetering, al is op basis van onze beperkte test lastig te zeggen van het knelpunt bij de TP-Link BE85, de gebruikte smartphone of bij de combinatie van beide ligt.

Dempen

Om te kijken wat voor invloed demping heeft op een verbinding die zich over meerdere frequentiebanden verspreidt, hebben we een van de knooppunten in een eigen kooi van faraday gestopt en een signaaldemper tussen deze gebruikte verbinding. De demping hebben we in een aantal stappen verhoogd en na elke stap opnieuw een snelheidstest uitgevoerd.

De doorvoersnelheid van router naar client, bij 0 tot 54dB demping

Het antennepad dat door de demper heen loopt, plus twee ‘sprongen’ door de lucht, omvat ook zonder extra demping toe te passen al een deel van het signaal, wat we direct terugzien in de bandbreedte zonder demping. De demping heeft de grootste invloed op het 6GHz-spectrum waar nu slechts een groot deel van de snelheid van bepaald is. De Deco is helaas niet zo scheutig met informatie, dus het antwoord op welke eigenschappen de backhaulverbinding aanneemt tijdens deze tests, moeten we half blijven. Via onze spectrumanalyzer zagen we erg weinig activiteit op 2,4GHz. Het lijkt erop dat dit niet of weinig wordt gebruikt door de software op de Deco. Dit kan natuurlijk worden beïnvloed door de bètafirmware. Hierdoor missen we wat doorvoeren, zeker bij wat slechter bereiken, omdat de 2,4GHz-band met zijn betere reikwijdte daar tegenwoordig eigenlijk pas echt nuttig wordt.

Het lijkt er in elk geval op dat we niet al te veel verwachtingen zouden moeten hebben van een backhaulverbinding die gebruikmaakt van 6GHz op het moment dat de onderlinge afstand van demping door muren en plafonds tussen de meshnodes wat groter is. Verlies de verbinding op deze band snel zijn snelheid bij demping, zo lijkt de voorlopige conclusie op basis van deze eerste tests.

Het einde van het bedrade tijdperk is dus nog niet ingegaan, maar de snelheden die straks met Wi-Fi 7 in de praktijk haalbaar worden, zijn opmerkelijk en absoluut indrukwekkend te noemen. Het voorproefje dat we deze eerste korte tests hebben ontmoet, smaakt in elk geval naar meer. We hopen snel meer en uitgebreidere Wi-Fi 7-tests te kunnen uitvoeren.