Beoordeling AMD Ryzen 7 7800X3D

Toen AMD de Ryzen 9 7950X3D en Ryzen 9 7900X3D uitbracht, keken veel tweakers direct al uit naar de ‘X3D’-processor die nog een halve maand later zou verschijnen: de Ryzen 7 7800X3D. Deze processor met ‘maar’ acht cores heeft slechts één chiplet en kent geen gedoe met cores die wel of juist geen toegang hebben tot de 3D V-Cache. Onze gesimuleerde scores met een half uitgeschakelde 7950X3D waren zichtbaar. Maakt het echte product dit ook waar?

Er is eigenlijk maar één zaak die roet in het eten kan gooien, en dat is de kloksnelheid. AMD akte vrij lang geheimzinnig over de exacte specificaties van de Ryzen 7 7800X3D. Inmiddels weten we dat de 7800X3D een basiskloksnelheid van 4,2GHz krijgt, dat is 300MHz lager dan de kloksnelheid van de reguliere 8-core 7700X zonder 3D V-Cache, en een maximale turbokloksnelheid van 5,0GHz. Die laatste snelheid is zelfs 400MHz lager dan die van de reguliere versie. Tevens is hij opvallend veel lager dan de boostkloks van de 7900X3D en 7950X3D.

Nu halen die Ryzen 9’s hun maximale boostklok alleen op de chiplet zónder 3D V-Cache. Je hebt bij die processors een ccd met lagere klokken maar met de extra cache, en een ccd met hogere klokken zonder extra cache. Maar toch, de chiplet met 3D V-Cache klokt door de processors rond de 5,25GHz; de reden om de 7800X3D te beperken tot 5GHz lijkt dus niet louter van technische aard. AMD meldde dat aan ons: “Het korte antwoord is productpositionering. De 7950X3D gebruikte ccd’s die hogere kloksnelheden kunnen bereiken.”

De AMD Ryzen 7 7800X3D gaat 499 dollar kosten, 50 dollar meer dan wat voor de 5800X3D bij release werd gevraagd. Omgerekend en inclusief btw komt dat neer op 555 euro, maar de officiële adviesprijs voor onze regio valt met 509 euro -opvallend genoeg – veel lager uit. Het is nog altijd zonder meer een stevig bedrag voor een 8-core-processor, en hoewel de 5800X3D op het moment van schrijven boven de Pricewatch uitkwam, was de processor voor zijn enorme prijsverlaging eigenlijk helemaal niet populair.

Daarnaast heeft de 7800X3D laatste van de nodige interne concurrentie. De originele Ryzen 7000-modellen zijn aanzienlijk in prijs verlaagd sinds hun release, waardoor het prijsverschil met de Ryzen 7 7700X alleen in theorie maar honderd dollar bedraagt; in de praktijk zal het eerder het dubbele worden. Daarnaast is de 5800X3D nog altijd volop voor een scherpe prijs te krijgen, en daarom kan hij in een veel goedkopere socket AM4-moederbord met DDR4-geheugen worden ingestoken. Kortom, de 7800X3D zal echt goed moeten zijn om niet alleen een technisch interessante processor te zijn, maar ook een processor die interessant is om te kopen. Of dat het geval is, onderzoeken we op de volgende pagina’s.

Softwareperikelen

Voor de Ryzen 9 7900X3D en 7950X3D kwam AMD met nieuwe stuurprogramma’s als onderdeel van de chipsetdriver, in een poging om games zo veel mogelijk op de ccd’s met 3D V-Cache te laten werken. AMD omvat nu dat een systeem waarin een van die processors wordt gebruikt, slecht zal als een 7800X3D wordt opgenomen, omdat een van die stuurprogramma’s dan onbedoeld nog steeds wordt toegepast. Windows opnieuw installeren is in dat geval de enige oplossing. Dat hebben we gedaan voor de tests.

AMD noemt dit ‘geen gangbaar scenario voor bewoners’. Voor mij is het toch een nieuwe regel op de lijst met redenen om software-‘hacks’ aan corescheduling zo veel mogelijk te vermijden, zeker omdat het onderliggende resultaat lang niet altijd blijkt te worden bereikt.